ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ ΕΓΚΛΙΣΗ ΡΗΜΑΤΩΝ
Προστακτική είναι η
έγκλιση που χρησιμοποιούμε όταν προστάζουμε, όταν δίνουμε εντολές ή οδηγίες σε
κάποιον ή ακόμα και όταν θέλουμε να εκφράσουμε μια παράκληση ή μια ευχή.
Παραδείγματα:
Ø Γράφε ωραία
γράμματα
Ø Κλείσε την
πόρτα
Ø Μη βγάζετε τα χέρια
σας έξω από το παράθυρο
Η προστακτική έχει μόνο δύο
πρόσωπα: το β΄ ενικό και το β΄ πληθυντικό και τη συναντάμε στους
χρόνους: ενεστώτα και αόριστο.
Παραδείγματα:
Ενεστώτας
(οριστική) : διαβάζω
Προστακτική
Ενεστώτα: διάβαζε (β΄ ενικό)
και διαβάζετε (β΄ πληθυντικό)
Αόριστος
(οριστική) : διάβασα
Προστακτική Αορίστου: διάβασε (β΄ ενικό) και διαβάσετε (β΄ πληθυντικό)
Ø Οι
καταλήξεις στην προστακτική γράφονται με –ε
και στο β΄ενικό και στο β΄ πληθυντικό (γράφε
και γράφετε)
Ø 
Τα ρήματα της ενεργητικής φωνής
που τελειώνουν σε –ώ (με τόνο)
σχηματίζουν το β΄πληθυντικό σε – ήστε
Τα ρήματα της ενεργητικής φωνής
που τελειώνουν σε –ώ (με τόνο)
σχηματίζουν το β΄πληθυντικό σε – ήστε
π.χ. τραγουδώ τραγουδήστε
Ø Τα ρήματα
της ενεργητικής φωνής που τελειώνουν σε –ω
(χωρίς τόνο) σχηματίζουν το β΄πληθυντικό σε – είτε
π.χ. κατεβαίνω κατεβείτε
Ø Τα ρήματα
της ενεργητικής φωνής σε –ίζω
σχηματίζουν το β΄πληθυντικό σε – ίστε
π.χ. ζωγραφίζω ζωγραφίστε
Ø 
Φυσικά, τα ρήματα της ενεργητικής φωνής σε -οίζω,
-είζω, -ύζω (που είναι και οι εξαιρέσεις των ρημάτων σε –ίζω) σχηματίζουν το β΄ πληθυντικό σε – οίστε,
Φυσικά, τα ρήματα της ενεργητικής φωνής σε -οίζω,
-είζω, -ύζω (που είναι και οι εξαιρέσεις των ρημάτων σε –ίζω) σχηματίζουν το β΄ πληθυντικό σε – οίστε,
- είστε και – ύστε αντίστοιχα.
π.χ. αθροίζω αθροίστε
δακρύζω δακρύστε
Ø 
Τέλος, τα ρήματα της παθητικής φωνής
Τέλος, τα ρήματα της παθητικής φωνής
(- μαι) σχηματίζουν το β΄ πληθυντικό
της προστακτικής σε – είτε ( με –ει)
π.χ. λούζομαι λουστείτε
δένομαι δεθείτε
κρατιέμαι κρατηθείτε
ΚΟΛΠΑΚΙ ΓΙΑ ΝΑ ΘΥΜΑΣΑΙ..... ΤΗΝ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ:
Σημείωση: Θα μπορούσαμε ακόμα να σκεφτούμε
κι ένα «κολπάκι» για να θυμόμαστε την ορθογραφία του β΄ προσώπου του
πληθυντικού στα ρήματα της ενεργητικής φωνής σ’ εκείνα που τελειώνουν σε -ώ (με τόνο) και σε –ω (χωρίς τόνο) και να βρίσκουμε
εύκολα την ορθογραφία:
Αν το β΄
πρόσωπο πληθυντικού σχηματίζεται με (σ)
δηλαδή -ήστε γράφεται με ήτα
(η), αν όμως σχηματίζεται χωρίς (σ) δηλαδή
-είτε γράφεται με έψιλον γιώτα (ει)
π.χ. κρατώ κρατήστε
ζητώ ζητήστε
μπαίνω μπείτε
βρίσκω βρείτε